Meldpunt Schuldhulpverlening Almere

Een artikel met een opmerkelijke boodschap is gepubliceerd door Movisie: 

‘Zorg aan huis bieden is geen bezuiniging, maar teken van emancipatie’

Dat mensen met een zorgvraag vaak thuis blijven wonen, komt in de meeste gevallen voort uit hun eigen voorkeur, stelt lector Rick Kwekkeboom. Sociaal professionals moeten zich hiervan bewust zijn. Het zien van 'zorg thuis' enkel als een bezuinigingsmaatregel leidt tot cynisme en passiviteit.

Lees het hele artikel op de website van Movisie: ‘Zorg aan huis bieden is geen bezuiniging, maar teken van emancipatie’ | Movisie

Wie giften krijgt én een bijstandsuitkering hoeft dat niet altijd meer te rapporteren.

Waar gaat het over?

Inwoners die bijstand ontvangen, moeten nu alle giften en vergoedingen die ze van anderen krijgen (en die bestemd zijn voor het algemene levensonderhoud) rapporteren aan de afdeling Werk en Inkomen van de gemeente Almere. Dat is een door het Rijk vastgestelde handelswijze. De gedachte is dat als ze geld krijgen van anderen, dan hoeft de gemeenschap er niet voor te betalen. Maar er is een grens. Als het om weinig geld gaat, behouden ze gewoon hun bijstandsuitkering. Die grens heet 'giftendrempel', landelijk is dat 1.200 euro. In sommige gemeenten is de drempel hoger.

Op dit moment moeten de bijstandsgerechtigden alle giften rapporteren. Ook al zijn die bij elkaar opgeteld jaarlijks minder dan 1.200 euro. Dat kost hen niet alleen veel tijd, maar geeft de mensen ook veel zorgen en stress. Het voorstel is om die rapportageplicht te veranderen. Alleen als bijstandsgerechtigden méér ontvangen dan het drempelbedrag moeten ze dat melden.

Er wordt dus pas op 6 juli over gestemd, en hopelijk is het dan een besluit.

Zie het nieuwsbericht van de Raad van Almere

Hoe komen we uit de schulden?

Het is inmiddels zeven jaar geleden dat heel Nederland intens meeleefde met de hoofdpersonen uit de documentaireserie Schuldig, zoals de vriendelijke dierenwinkel-eigenaar Dennis. Het schuldenprobleem stond vol in de aandacht en vrijwel iedereen pleitte voor een fundamentele hervorming van de schuldenindustrie. Zeven jaar later lijkt er op het eerste oog echter heel weinig veranderd. Nog steeds hebben enorm veel mensen diepe schulden. Hoe kan het dat het schuldenprobleem zo hardnekkig is? En wat is er nodig om dit probleem definitief de wereld uit te helpen? Wij bespreken het allemaal met Nadja Jungmann, lector Schulden en Incasso en bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam.

De podcast gaat in op de gevolgen van schulden voor gezondheid en ook suicide. 

De podcast is van het Wetenschappelijk bureau van GroenLinks, de denktank voor groene, progressieve en linkse politiek. Elke paar weken voeren wij een gesprek met denkers en doeners die de wereld eerlijker en duurzamer maken.

Luister naar de Podcast: Klik hier

In Arnhem zet een opvallend succesvol initiatief zich in om schulden bij jongeren op te lossen en te voorkomen. ‘Oprecht: samen tegen schulden’ wordt gevormd door drie jongerenorganisaties: AM-Supportteam, Stichting JAM en Presikhaaf University.

Marc Mulder, senior ervaringsdeskundige Armoede en Schulden bij Movisie, sprak met de oprichter van Presikhaaf University, Melvin Kolf. Een uitgebreid verslag is te lezen op de website van Movisie.

Melvin: ‘Wat ons succes is? We zeggen wat we doen en doen wat we zeggen. Oprecht dus, zoals onze naam. Een van de jongeren stelde deze naam voor en legde uit waarom: ‘jullie zijn allemaal oprecht, jullie willen oprecht mensen helpen én het is oprecht moeilijk om over schulden te praten’. Gezamenlijk hebben we deze naam omarmd. Bij jongeren gaat het om snelheid, ook dat kunnen wij bieden.’ 

Naast het snel reageren draagt ook aanwezigheid op plekken waar jongeren komen bij aan het succes. Melvin: ‘We zijn nabij, heel dichtbij de doelgroep. We zitten niet op kantoor te wachten, maar gaan langs bij jongerencentra en voetbalverenigingen.

‘We spelen in op wat er leeft onder onze doelgroep en besteden aandacht aan thema’s als impulsaankopen en online gokken. Ook online zijn wij laagdrempelig bereikbaar, via TikTok, Instagram, Whatsapp, bellen of mailen.

Wat doen jullie anders dan andere hulpverleningsorganisaties? 

‘Dat was ook voor ons een zoektocht. Toen wij begonnen was het vooral onze taak om jongeren te vinden en door te verwijzen naar hulpverlening. Maar dan waren we 12 weken verder voordat de schuldhulpverlening startte. Intussen was 80% van de jongeren alweer afgehaakt. Op deze manier konden we niet waarmaken waar we voor staan. In de keten moest snelheid komen. Het gaat om echte mensen met echte problemen die een echte oplossing nodig hebben. Uiteindelijk kregen wij de ruimte om dit proces aan te passen voor jongeren en vervolgens te versnellen. Juist jongeren willen gezien en gehoord worden. 

Wat werkt ? 

In het kort werkt de aanpak van Oprecht volgens Marc en Melvin omdat de (young)professionals en buddy’s…  

• dichtbij de jongeren staan. Zowel fysiek in de leefomgeving van de jongeren als in leeftijd, achtergrond en ervaringen. 
• actief op zoek gaan naar jongeren met schulden in de wijk, bij verenigingen, op school, bij de rechtbank en online.  
• eigen ervaringen delen waarin jongeren zich kunnen herkennen en waardoor vertrouwen ontstaat. 
• aandacht hebben voor schaamte bij financiële problemen.  
• binnen 24 uur reageren op vragen en direct een helpende hand bieden waardoor jongeren zich gehoord en gezien voelen.  
• passie en bevlogenheid hebben om deze jongeren te helpen.  
• lef en moed hebben om het systeem te veranderen.  

Lees het hele artikel bij Movisie

In de Volkskrant van 24 januari 2023 is een artikel te lezen over huisuitzettingen: Huisuitzettingen schenden mensen- en kinderrechten: ‘Met je huis verlies je ook je waardigheid’

Tijdens gedwongen huisuitzettingen worden mensen- en kinderrechten geschonden. Dat concluderen de Nationale Ombudsman en de Kinderombudsman vandaag in een rapport. ‘Gemeenten zijn snel geneigd om te denken: dan hadden deze mensen maar niet zo stom moeten zijn.’

Mensen- en kinderrechten zouden bij gedwongen ontruimingen onvoldoende worden gerespecteerd. Zo doet de overheid niet genoeg om ze te voorkomen en zorgt zij niet altijd voor vervangende woonruimte.

Verplaatsing van het probleem

Volgens de Ombudsmannen gaat de overheid te veel uit van de zelfredzaamheid en soms zelfs eigen schuld van mensen die met huisuitzetting te maken hebben. Ze zijn vaak het gevolg van huurachterstanden (60 procent), maar soms spelen ook overlast of strafrechtelijke feiten een rol. ‘Gemeenten zijn snel geneigd om te denken: dan hadden deze mensen maar niet zo stom moeten zijn’, zegt Kinderombudsman Margrite Kalverboer. ‘Maar je kunt het recht op huisvesting niet ondergeschikt maken aan wat je hun verwijt. Dat verplaatst het probleem en vergroot het.’

De impact van huisuitzettingen is ‘immens’, zag Kalverboer aan de tientallen meldingen die ze kreeg. Helemaal als daarbij kinderen betrokken zijn: broertjes en zusjes die uit elkaar worden gehaald, kinderen die moeten stoppen met school omdat ze bij grootouders ver weg moeten logeren. ‘Dit kan bij kinderen tot breuken leiden die niet meer te repareren zijn’, aldus Kalverboer. ‘Daarmee loop je het risico dat er intergenerationele problematiek ontstaat. Dat de kinderen van nu de volwassenen met dezelfde problemen van later zijn.’

Lees het hele artikel in de Volkskrant

Het sociaal minimum is volgens Nationale ombudsman Reinier van Zutphen niet toereikend. Daarnaast zijn er grote verschillen tussen gemeenten, onder meer bij de inkomensgrenzen die zij hanteren. De plannen voor de verhoging van het minimumloon en de uitkeringen zijn volgens Van Zutphen niet afdoende om de problemen te verhelpen. Hij dringt daarom aan op een meer actieve en sociale overheid.

Dit staat in zijn uitgebreide rapport Sociale minima in de knel. ‘Iedereen moet mee kunnen doen. Maar zover is het nog steeds niet. Zolang mensen in financiële problemen zitten, kunnen ze niet aan hun toekomst werken.’ De ombudsman schrijft dat er grote verschillen tussen gemeenten zijn, onder andere bij de inkomensgrenzen die zij hanteren. De vraag of iemand kan rondkomen, hangt nu teveel af van zijn toevallige woonplaats.

In het artikel op Gemeente.nu staat ook een verwijzing naar een waaier met knelpunten, die een helder en zorgwekkend overzicht geeft, zoals hieronder afgebeeld. 

Lees verder het artikel met verwijzing naar twee achtergrond documenten op Gemeente.nu

Deze week organiseert Movisie de Challenge armoede, met iedere dag een opdracht. Ik doe mee vanuit mijn betrokkenheid in het Ombudsteam RoodGroen.

iedere dag is er een bescheiden opdracht. Vandaag staat in de opdracht  (Dag 2: Vroegsignalering | Movisie) : 

In de praktijk zien we vier vormen van schulden. Deze staan hieronder omschreven:

• Overbestedingsschulden (men geeft meer uit dan er aan geld binnen komt)
• Aanpassingsschulden (door een verandering in leefsituatie, denk aan een scheiding, moet men leren omgaan met minder geld)
• Compensatieschulden (door psychische problemen, zoals een laag zelfbeeld, stress of verslaving, compenseert men door dingen te kopen)
• Overlevingsschulden (men heeft te weinig inkomsten om de dagelijkse lasten te betalen)

De afgelopen jaren zien we een toename van overlevingsschulden: mensen krijgen het steeds moeilijker met het betalen van vaste lasten als zorg, huur en gas/water/licht (Nibud).

Het onderscheid hierboven lijkt misschien theoretisch, maar veel schulden worden omringd door oordelen dat mensen het aan zichzelf te wijten hebben. Maar dan heeft men het nooit over die schulden die hier Overlevingsschulden worden genoemd. En als het Nibud constateert dat juist die groep toeneemt, is dat zorgwekkend.

De opdracht van vandaag vraagt mij na te denken of ik voorbeelden uit de praktijk ken van de vier genoemde soorten schulden. 

In het Ombudsteam komen we Overbestedingsschulden niet echt tegen. 

Wel zien we dat aanpassingen van de leefsituatie enorme impact hebben, en zich ook uiten in financiële problemen.

Compensatieschulden klinkt mij een beetje als psychologie van de koude grond. Als er psychische problemen spelen, dan gaat het doorgaans niet alleen om kopen om de psychische last te compenseren. Ook zie je dat mensen de regie over hun leven kwijtraken, en daardoor in de problemen komen.

En Overlevingsschulden: ja die treffen we veel aan bij hulpvragen aan het Ombudsteam. En niet verbazingwekkend, als mensen van een sociaal minimum moeten rondkomen, en dan financiële tegenslagen krijgen. Ik houd ook mijn hart vast voor de gevolgen van de hoge energieprijzen. Ook als de regering een tegemoetkoming regelt, denk ik dat het kwaad vaak al geschied is. 

Ik denk dat gemeente Almere de afgelopen jaren stappen heeft gezet om schuldhulp te verbeteren. Maar ook hoor je in gesprekken schattingen dat slechts één op de vijf schulden bekend is bij de gemeente. Dat is geen verwijt, maar wel een fact of life waarop de gemeente naar mogelijkheden en verbetering zoekt.

Vroegsignalering vraagt om aandacht voor signalen die wijzen op schulden. Uiteraard lopen mensen niet te roeptoeteren over hun schuldsituatie.

Uit de publicatie Werken aan bestaanszekerheid | Movisie: 

‘De de eerste vraag zou niet moeten zijn: ‘Waarom betaal jij niet?’ maar ‘Wat is er met je aan de hand? En: hoe kunnen we je helpen?’

Wat is er nodig om aan bestaanszekerheid te werken in de sociale basis? En hoe voorkomen we problemen die te maken hebben met bestaanszekerheid? Deze publicatie biedt een handreiking aan actoren in de sociale basis en stelt daarbij het perspectief van de inwoner centraal.

‘Enveloppen met vensters maakte ik niet meer open. Totdat ik een envelop kreeg waar iemand mijn naam en adres opgeschreven had: een professional die de moeite had genomen mijn naam te schrijven.’

Lees verder het artikel Werken aan bestaanszekerheid | Movisie en rapportage

Vandaag verscheen een column in de Correspondent van de hand van politicoloog en publicist Tim 's Jongers: 

Armoede en schulden heb je niet aan jezelf te danken; Wanneer valt het kwartje?

De laatste decennia werd armoede weggezet als het gevolg van onverstandige keuzes, het ontbreken van de oer-Nederlandse werkethiek of een gebrek aan financiële opvoeding en wijsheid. Het was eigen schuld, dikke bult. Wie het ‘gemaakt’ heeft, heeft dat aan zichzelf te danken. Wie het niet gemaakt heeft evenzeer.

Dit meritocratische wensdenken maakte ons blind voor de groeiende bestaansonzekerheid. 

Nu ook de middengroepen in de hoek staan waar de klappen vallen, wordt het pijnlijk duidelijk: armoede is niet aan het individu te wijten.

Al voor het koopkrachtdrama dat zich nu voor onze ogen voltrekt, met stijgende energieprijzen en duurdere boodschappen, was het hommeles: ruim een kwart van de Nederlanders had te maken met bestaansonzekerheid. Deze mensen hebben in termen van wonen, inkomen, werk en gezondheid onvoldoende zicht op zekerheid en veiligheid, twee basisbehoeften. Er is niet voor niets voor het eerst een minister voor Armoedebeleid aangesteld.

Met de toenemende armoede zal blijken dat het hardnekkige beeld van luie, domme en niet-opgeleide mensen niet langer houdbaar is. Het is niet eigen schuld, dikke bult, het is de kroniek van een aangekondigde verarming van een groep burgers die zich eerder nét wist te redden. Verblind door ons meritocratisch mensbeeld zijn we vergeten ons daarop voor te bereiden.

Lees de hele column op de Correspondent: Armoede en schulden heb je niet aan jezelf te danken. Wanneer valt het kwartje? - De Correspondent

De Volkskrant van 6 augustus beschrijft hoe de laagste inkomens getroffen worden door de inflatie en hoge energierekeningen.

Energiemaatschappijen sloegen afgelopen week alarm. Zij zien dat een groeiend aantal huishoudens in de problemen komt door de almaar stijgende energieprijzen en overige inflatie. Wie zijn de mensen die door de bodem zakken?

Energiemaatschappijen zien dat een groeiend aantal huishoudens niet meer in staat is de energierekeningen te betalen. Automatische afschrijvingen ketsen af en steeds meer energieafnemers belanden in een incassotraject.

Dat de energierekening blijft liggen, kan dus betekenen dat sommige huishoudens al veel dieper in de problemen zitten dan gedacht. En dat terwijl de grootste klap nog moet komen: wie nu een nieuw energiecontract moet afsluiten, is volgens Gaslicht.com op jaarbasis bijna 6.500 euro kwijt aan gas en licht. Dat is 4.000 euro meer dan een jaar geleden, berekende Nu.nl.

Daar komt nog eens bij dat veel huishoudens, volgens lector schulden en incasso Nadja Jungmann van de Hogeschool Utrecht, al een schuld opbouwen zonder dat ze zich daarvan bewust zijn. Alleen al bij Vattenfall betaalt 40 procent van de klanten een te laag maandbedrag. Voor 200 duizend klanten is dit zelfs 200 euro te weinig in relatie tot het verbruik; zij kunnen een forse naheffing verwachten. Eneco en Essent herkennen dat beeld. ‘Dat zijn duizelingwekkende cijfers’, aldus Jungmann. ‘Onder de radar ontstaat er zo grote problematiek.’

De oplossing daarvoor is straks niet zomaar voorhanden, vreest zij. ‘Als je tot nu toe schulden had, bijvoorbeeld omdat je onhandig met geld was omgegaan, in scheiding lag of ziek was geworden, ging je naar de gemeente om schuldhulp aan te vragen’, zegt Jungmann. ‘Nu zegt de schuldhulpverlening: we kunnen je hierbij niet helpen. Want geen energiemaatschappij gaat jouw schuld kwijtschelden als al bekend is dat je de volgende rekening ook niet kunt betalen.’

Lees het hele artikel in de Volkskrant: Hoe inflatie de laagste inkomens nekt: ‘Ik eet twee keer per dag in plaats van drie’ (volkskrant.nl)

Uit de nieuwsbrief van Movisie:Naar 0 huisuitzettingen: zo kan het! | Movisie 

Het aantal huisuitzettingen wegens huurachterstand is de afgelopen jaren sterk gedaald; van ruim 8000 huisuitzettingen in 2016 naar ongeveer 3000 in 2020. Het voorkomen van huisuitzettingen wegens huurschuld is inmiddels de norm. Toch zijn we er nog niet. De gewijzigde Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) per 1 januari 2021, die vroegsignalering van schulden tot wettelijke taak voor gemeenten heeft gemaakt, vormt een impuls tot een verdere daling. Maar hoe? Op 31 maart 2022 vond de bijeenkomst plaats: Naar 0 huisuitzettingen: zo kan het!

Marc Räkers (organisator en publicist Stichting Eropaf!): ‘Voorkomen dat mensen hun huis verliezen, maar vooral ook hun thuis, sociale netwerk en maatschappelijke betrokkenheid is in het belang van iedereen. Ondanks dat we afgelopen jaren veel huisuitzettingen wegens huurschulden hebben kunnen voorkomen, zijn dit er nog altijd 3000 te veel. Nu zowel private als sociale verhuurders verplicht zijn om huurachterstanden te melden, wordt het zaak dat gemeenten de opvolging van deze signalen goed gaan organiseren. Alleen zo kunnen we het aantal huisuitzettingen naar 0 krijgen.’

Eén jaar wettelijke verplichting tot vroegsignalering

Tijdens de bijeenkomst neemt Larissa van Es van Divosa ons mee in de resultaten van één jaar wettelijke verplichting tot vroegsignalering van schulden. Hoe gaan gemeenten hiermee om? ‘Per 1 januari 2021 is vroegsignalering als wettelijke taak opgenomen in de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs). Hiermee is een grondslag ontstaan voor het uitwisselen van gegevens tussen de zogeheten vaste lasten partners, drinkwaterbedrijven, energieleveranciers, woningverhuurders en zorgverzekeraars en gemeenten. Particuliere verhuurders vallen ook onder de Wgs. Voor alle verhuurders geldt dat voordat een signaal afgegeven kan worden aan de gemeente, er een sociale incasso moet hebben plaatsgevonden. De sociale incasso houdt in dat de verhuurder ten minste eenmaal een schriftelijke herinnering heeft gestuurd, zich heeft ingespannen om in persoonlijk contact te treden met de huurder en de huurder heeft gewezen op de mogelijkheden voor schuldhulpverlening. Dit moet door gemeenten binnen 28 dagen worden gedaan aan een inwoner. Hoe gemeenten dit doen mogen zij zelf bepalen.’

Bij het artikel zit ook een uitgebreid bestand in .pdf met meer informatie. Lezenswaard.

En een filmpje met een vlog van Jan de Vries over het recht op huisvesting: Een huisuitzetting mag mensenrechtelijk nooit!

Voor het hele artikel zie: Naar 0 huisuitzettingen: zo kan het! | Movisie

Deze keer ook een nieuwsbericht van de KvK gericht op Ondernemers, en daarmee zeker ook voor kleine zzp'ers in Almere van belang.

Openstaande facturen, aanmaningen en slapeloze nachten. Problematische schulden geven stress. Daarom lossen veel ondernemers schulden het liefst zo snel mogelijk op. Bijvoorbeeld door spaargeld te gebruiken of geld te lenen van familie en vrienden. Gé Sletterink, ondernemersadviseur van KVK, waarschuwt: “Denk goed na over zo’n keuze. Je schulden kunnen er juist verder door oplopen.” Ook legt hij uit dat er nog een andere manier is om zelf schulden op te lossen. Namelijk het onderhands akkoord.

Uit een onderzoek van KVK blijkt dat ondernemers van alles doen om schulden op te lossen. Van een parttime baan nemen en kleiner wonen tot betalingsuitstel vragen en tijdelijke betalingsafspraken maken. Sletterink zegt hierover: “In sommige gevallen is het prima dat je in overleg later betaalt of met bijvoorbeeld spaargeld je schulden aflost. Zolang het maar eenmalig is en je bedrijf snel weer voldoende omzet maakt. Wanneer dit niet het geval is, blijf je gaten vullen en raakt het spaargeld een keer op. Dan is er helemaal geen geld meer om schulden op te lossen.”

Lees het artikel op de website van de KvK

Op de website van KvK ook een stappenplan Schulden, te vinden via dezelfde link.

Door de coronapandemie groeide het aantal mensen dat kans heeft op problematische schulden. Ook de hoge inflatie, met name de stijgende energieprijzen, zorgt ervoor dat mensen sneller in de financiële problemen kunnen raken. Gemeenten moeten zich hierop voorbereiden, blijkt uit twee recente onderzoeken.

De branchevereniging voor schuldhulpverlening, beschermingsbewind en sociaal bankieren, het NVVK, heeft hiernaar onderzoek laten doen. De groep die kans maakt om in een problematische schuldsituatie terecht te komen telt tussen de 17.000 en 130.000 mensen. Door de coronapandemie en economische en politieke ontwikkelingen kan de hulpvraag vanuit deze groep met maximaal twintig procent toenemen. Die conclusie trekt SEO Economisch Onderzoek, dat het onderzoek voor het NVVK uitvoerde.

In hoeverre de hulpvraag daadwerkelijk groeit, hangt onder andere af van het economische herstel na corona. Ook hangt het samen met de mate waarin de groep die het eerst getroffen is door de pandemie, de weg vindt naar schuldhulp. Op dit moment worden er jaarlijks 80.000 mensen geholpen door het NVVK. De organisatie verwacht dat schuldhulpverleners de komende jaren tussen de 3000 en 18.000 extra mensen aan het loket kunnen verwachten. 

Lees verder het hele artikel op gemeente.nu

Hulpverleners van mensen met een lichte verstandelijke beperking (LVB) hebben de neiging om vragen over geld, geldzorgen en geldproblemen uit de weg te gaan. Als we afstand nemen van dit specifieke onderzoek, kunnen we ons afvragen of deze blinde vlek zich niet veel breder, bij alle burgers speelt die zich schamen voor geldzorgen, en hulpverleners die dit een moeilijk onderwerp vinden.

Promovenda Charlotte Albers van de Universiteit van Amsterdam onderzocht de waarde van geld voor jonge mensen met een licht verstandelijke beperking (lvb). Die blijkt heel belangrijk voor het gevoel van eigenwaarde. Hulpverleners zouden daarom vaker het gesprek over geld aan moeten gaan.

Lees het artikel op de website van Movisie

Na een geslaagde proef in drie steden willen schuldhulpverleners een landelijke ‘pauzeknop’ voor schuldeisers. Zo krijgen mensen met problematische schulden de rust om hun leven op orde te brengen.

Lees het artikel in de Volkskrant van 7 april 2022

De pauzeknop is een nieuw instrument in de wereld van de schuldhulpverlening, dat in Amsterdam al ruim een jaar bij wijze van proef wordt ingezet. Door de tijdelijke incassostop krijgt de schuldenaar de rust en ruimte om zich te richten op een financiële oplossing. Want mensen met schulden kunnen via de gemeente wel gratis hulp krijgen, maar een eventuele schuldsanering kan nog vele maanden of zelfs meer dan een jaar op zich laten wachten.

‘Je moet heel wat uitzoeken: zijn alle toeslagen wel ontvangen, is het met de inkomstenbelasting goed gegaan?’, aldus De Ruiter. ‘Alle schulden moeten in kaart worden gebracht. In de tussentijd blijven de incasso’s, aanmaningen of boetes op de deurmat vallen en wordt de schuldenberg steeds hoger. Dat veroorzaakt weer extra stress bij de cliënt. Die pauzeknop geeft even schuldenrust.’

Het afgelopen jaar is voor vijftig Amsterdammers met problematische schulden een succesvolle aanvraag gedaan voor het inzetten van de pauzeknop door Buurtteam Amsterdam. Zij hadden gemiddeld acht schuldeisers. Aan de tijdelijke incassostop werkten gemiddeld twee van de drie schuldeisers mee. Ook in Den Haag en Eindhoven is geëxperimenteerd met een prototype van de pauzeknop, in deze steden rode knop geheten.

Hulpverleners en cliënten in de drie steden zijn doorgaans enthousiast over de pauzeknop, die tijdens de soms moeizame zoektocht naar een uiteindelijke financiële oplossing alvast de broodnodige ‘schuldenrust’ creëert. Daarom doen de wethouders van Amsterdam, Den Haag en Eindhoven samen met de NVVK, de branchevereniging voor schuldhulpverlening, donderdag in een gesprek met minister Carola Schouten voor Armoedebeleid een dringend beroep op haar om de introductie van een landelijke pauzeknop te ondersteunen. Ook andere gemeenten en een bont gezelschap aan schuldeisers wordt gevraagd daaraan mee te werken. ‘Met de inzet van een brede coalitie is de invoering van een landelijke pauzeknop nog voor het eind van dit jaar mogelijk’, stellen de initiatiefnemers.

Ook schuldeisers kunnen voordeel hebben van de pauzeknop. Want steeds maar aanmaningen blijven sturen aan iemand die al diep in de schulden zit, werkt niet. Oftewel: van een kale kip kun je niet plukken. Bij een schuldenregeling kunnen ze in ieder geval nog een deel van de vorderingen tegemoet zien.

‘Doorgaan met incasseren terwijl iemand problematische schulden heeft waarbij hulp nodig is, is verloren tijd voor schuldeisers’, zegt NVVK-woordvoerder Auke Schouwstra. ‘Ook de incasso-activiteiten kosten hun geld, dat ze vaak niet meer terugzien.’

Bij schuldhulpverleners die zijn aangesloten bij de NVVK komen jaarlijks 80 duizend hulpaanvragen binnen. Volgens cijfers van het CBS hadden begin 2018 meer dan 650 duizend huishoudens in Nederland (oftewel ruim 8 procent) te maken met ‘geregistreerde problematische schulden’.

Lees verder het artikel in de Volkskrant van 7 april 2022

Veel Nederlanders in de bijstand zijn ziek. Hoewel ze soms zware aandoeningen hebben als kanker, aids of een dwarslaesie komen ze door strenge eisen of botte pech niet in aanmerking voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Ze kunnen niet werken, maar vallen wel onder het strenge bijstandsregime. 

Lees het artikel in de Volkskrant

In de Volkskrant van 2 april staat een uitvoerig artikel, dat de schrijnende situatie laat zien en voelbaar maakt, waarin mensen in de bijstand terecht komen, als ze ziek worden. De problematiek is waarschijnlijk veel breder, omdat het beschrijft hoe burgers in de problemen komen als ze via het UWV opnieuw worden gekeurd, en in theorie nog werk kunnen doen. Dan komen ze in een armoedeval, terwijl er geen oog is voor hun beperkingen. Omdat er geen arbeidsongeschiktheidsuitkering in zit, zijn deze mensen aangewezen op de bijstand, met alle problemen van dien: controles, wantrouwen, vorderingen, zonder dat er naar gekeken wordt, of deze burgers nog wel kunnen rondkomen.

Uit het artikel: "Sociaal advocaat Jean Louis van Os ziet in zijn Tilburgse praktijk vaker mensen als De Boer en weet: ‘Als je eenmaal in de bijstand zit, kun je niet meer terug.’ In beroep gaan tegen een afwijzing van het UWV slaagt zelden, ziet hij. Bestuursrechters zouden zich hetzelfde opstellen als in de toeslagenaffaire: het UWV kauwt voor, de rechter slikt door. ‘Rechters kijken alleen of een protocol is gevolgd, een inhoudelijke beoordeling doen ze niet.’ Uit cijfers van het UWV, dat het hartgrondig oneens zegt te zijn met Van Os’ analyse, blijkt dat 10 procent van de beroepszaken tegen de uitkeringsinstantie gegrond wordt verklaard."

"De menselijke maat moet terug, zegt bijzonder hoogleraar actief burgerschap Monique Kremer (UvA). ‘De regels voor arbeidsongeschiktheidsuitkeringen zijn zo strikt dat een grote groep zieke bijstandsgerechtigden tussen wal en schip valt. Deze mensen zouden we moeten helpen, in plaats van afknijpen.’

Schrijnend vind ik ook de reactie van het UWV: "Het UWV laat weten zorgvuldig om te gaan met sociaal-medische beoordelingen voor de WIA en Wajong en dat te doen conform de wetgeving. ‘De mate van arbeidsongeschiktheid in de WIA wordt bepaald door wat mensen nog kunnen verdienen ten opzichte van hun oude loon en zegt dus niet direct iets over de ernst van de ziekte. UWV probeert waar mogelijk maatwerk toe te passen, maar dat kan alleen als de wet daar ruimte voor biedt. Knelpunten worden gedeeld met het ministerie. Aan mensen die minder dan 35 procent arbeidsongeschikt zijn en recht hebben op WW biedt UWV sinds 2019 ook hulp bij re-integratie.’

Lees verder het artikel in de Volkskrant